همه چیز در مورد کتان

گیاه کتان

گیاه کتان از دسته گیاهان گلدار رده دولپه‌ای‌ها، راسته مالپیگی‌سانان، تیره کتانیان، سرده کتانیان لینوم می‌باشد. کتان اصالتاً متعلق به سرزمین‌های ساحل مدیترانه شرقی تا کشور هندوستان می‌باشد و احتمالاً برای نخستین بار در منطقه هلال حاصلخیز توسط کشاورزان پرورش یافت. گیاه کتان به شکل گسترده‌ای در اتیوپی و مصر باستان کشت می‌گردید.
در کشور گرجستان، در غارهایی که متعلق به دوران ماقبل تاریخ است، کتان‌های خشک شده‌ای کشف شده‌است که مربوط به ۳۰ هزار سال پیش از میلاد است.
کانادا، چین، هند، آمریکا، اتیوپی، بنگلادش، روسیه، اوکراین، فرانسه و آرژانتین به ترتیب ده کشور برتر تولیدکننده کتان در جهان هستند.

الیاف کتان

الیاف کتان از ساقه ی گیاهی به نام فلاکس استخراج می شوند. کشت این گیاه به طور سالیانه انجام می گیرد و حداکثر رشد طولی آن در حدود 120 سانتی متر است و قطر ساقه ی آن 1/8 تا 1/16 اینچ است.
قسمت بالای ساقه دارای شاخه های متعددی است و در روی این شاخه ها، گل هایی به رنگ های سفید،قرمز، بنفش ولاجوردی و آبی دیده می شود.کیفیت الیاف به مرغوبیت زمین و شرایط جوّی بستگی دارد.
این گیاه درهوای نسبتاً سرد و رطوبی و وجود باران نسبتاً زیاد بهتر به عمل می آید. تخم کتان در ماه های اردیبهشت و خرداد کاشته می شود و مدت رشد آن سه ماه است.پرورش عمده کتان درکشورهای فرانسه، بلژیک، هلند، ایرلند، شوروی و زلاند جدید (زلاندنو) است.

ساختمان شیمیایی الیاف کتان نظیر پنبه سلولزی است، ولی با وجود شباهت زیاد، در ساختمان ملکولی این دو لیف، کتان از سه جهت از پنبه متفاوت است:
1-ساختمان داخلی
2-الیاف کتان
3-ساختمان فیزیکی الیاف

ویژگی های کتان

استحکام کشش و ازدیاد طول تا حد پارگی 
مقاومت کتان معمولا بیشتر از پنبه است و دلیل آن وجود مناطق کریستالین زیاد در ساختمان این لیف است. استحکام کشش کتان ۵/۶ گرم لر دنیر و ازدیاد طول تا حد پارگی متر از پببه و در حدود ۸/۱ درصد در حالت خشک و ۲/۲ درصد در حالت خیس است.

اثر رطوبت 
رطوبت بازیافته کتان حدود ۱۲ درصد است. قدرت لیف کتان در حالت مرطوب ۲۰ % بیشتر از حالت خشک آن است و این حالت باعث می شود که بخوبی عملیات مکانیکی مراحل ریسندگی و عملیات تری را تحمل کند.

اثر حرارت 
مقاومت کتان در مقابل حرارت زیاد است و تا ۱۲۰ درجه سانتی گراد حرارت را که در آن شروع به زرد شدن می کند بدون اینکه تجزیه بشود تحمل می کند.

اثر نور خورشید 
در اثر تابش نور خورشید و به مدت زیاد به تدریج از قدرتش کاسته می شود.

خواص شیمیایی 
سفیدگری کتان مشکلتر از پنبه است، ولی با اجرای روش های جدید سفید گری می توان پارچه کتان را به مقدار قابل توجه سفید کرد بدون اینکه در لیف تجزیه شیمیایی رخ دهد.

اثر اسیدها 
کتان در برابر محلول رقیق و سرد اسید ها مقاوم است. ولی محلول اسید های رقیق و گرم و یا غلیظ و سرد آنرا مورد حمله قرار می دهند.

اثر مواد قلیایی 
مقاومت کتان در برابر محلول های قلیایی بسیار خوب است و از این رو پارچه کتانی می تواند بارها با محلول های قلیایی شستشو داده شود.

حشرات 
کتان مورد حمله حشراتی نظیر بید قرار نمی گیرد. کتان جوشیده شده و سفید شده تقریبا سلولز خالص است و از این رو در برابر پوسیدگی مقاومت عالی دارد. در شرایط معین از حرارت و رطوبت، چنانچه الودگی های انی نیز وجود داشته باشد، رشد انواع کپک و قارچ، سلولز را مورد حمله قرار می دهند، ولی با این وجود، هنوز هم مقاومت کتان در این حالت بسیار زیاد است به ویژه اگر پارچه خشک باشد.

اثر حلال های آلی 
حلال های آلی معمولی که در خشک شویی به کار می روند، اثر مخربی روی کتان ندارند.

پارچه های کتانی دارای سطحی صاف و درخشنده اند و زودتر از پنبه تمیز می شوند. به اندازه پارچه ها پنبه ای آب را جذب می کنند اما زودتر خشک می شوند و به همین دلیل حوله های کتانی بهتر از پنبه ای می باشند.

محصولات زیادی از کتان ساخته می شود که عبارتند از: پیش بند، کیف، حوله (حوله های شنا، حمام، ساحل، بدن و شستشو)، دستمال سفره، ملافه، رومیزی، طناب، پوشش صندلی، لباس های زنانه و مردانه.

پارچه کتان طرح دار

پارچه های کتان طرح دار اکثرا برای مانتو مورد استفاده قرار می گیرند. این پارچه ها از تنوع زیادی برخوردار هستند و در بازار موجود می باشند.

پارچه ی کتان کش

پارچه کتان کش، همان پارچه‌ کتان است که با نخ کشی بافته می‌شود. نخ کشی عبارت است از ترتیب گذرانیدن نخ های تار از سوراخ های میلمیلک و رد دستگاه یا ماشین بافندگی تعداد کل میلمیلک های مورد نیاز برای عمل نخ کشی برابر با تعداد کل نخ های تار است.

طریقه شست و شوی لباس ها و پارچه های کتان

بهترین روش شستشو برای این نوع پارچه‌ها، استفاده از ماشین لباسشویی است. برای تمیزتر شدن لباس‌های سفید و روشن، از آب گرم‌ استفاده کنید. در مورد لباس‌های تیره، درجه آب را همیشه روی سرد بگذارید چون آب داغ باعث پخش شدن رنگ لباس می‌شود. در مورد لباس‌های ظریف و نازک از پودر دستی استفاده کنید.

طریقه مراقبت و نگهداری از پارچه ها و لباس های کتان

به جای تا کردن پارچه های کتان بهتر است برای جلوگیری از چروک شدن ، آن ها را رول کرده و یا آویزان کنیم. چین و چروک این پارچه را می‌توان به راحتی با اتو باز کرد، ولی ممکن است با اتو کردن هم چین و چروکی در آن ایجاد شود که باز کردن آن چین و چروک ممکن است سخت باشد. مرطوب بودن پارچه برای ایجاد بخار هنگام اتو کردن می‌تواند بسیار موثر باشد، و اتو کردن وقتی پارچه مرطوب باشد کارایی و عملکرد اتو کردن را آسان‌تر و راحت‌تر می‌کند.