مدتی از درگذشــت حاج سید صادق سبزواری، روحانی کارآفرین که بســیاری او را به عنوان پایه‌گذار صنعت تولید چرخ خیاطی می‌شناسند، سپری می شــود.

حاج سید صادق سبزواری بنیانگذار شرکت کاچیران که به عنوان پدر صنعت تولید چرخ خیاطی ایران شناخته می شود، در سال 1305 در شهر اهواز به دنیا آمد. در همین سال پدر ایشان نمایندگی فروش چرخ های خیاطی هسکوارنا را دریافت نمود که یکی از برندهای مشهور و شناخته شده چرخ های خیاطی بود. پس از چند سال و در سن حدود 10 سالگی به دلیل وضع و اجرای قانون کشف حجاب توسط رضا خان، خانواده شان به کشور عراق مهاجرت نمودند. ایشان از سنین جوانی همگام با طی دروس مقدمات مذهبی به همراهی با پدر در امر فروش و تعمیر ماشین آلات دوخت پرداخت و در این راه در کشور عراق به شهرت فراوانی دست پیدا کرد، به نحوی که بارها دولت عراق به ایشان و خانواده پیشنهاد اقامت دائمی نمود اما حاج آقا سبزواری به دلیل احساسات عمیقی که به میهن خود داشت از انجام آن امتناع نمود. حاج سید صادق سبزواری به دلیل نشان دادن درایت و سختکوشی از خود در عنفوان جوانی به عنوان متولی خانواده از جانب پدر برگزیده و کلیه امور خانواده به ایشان سپرده شد.

در سال 1348 شمسی حاج سید صادق سبزواری که طی چند سال پس از روی کار آمدن حزب بعث و در رأس آن صدام حسین، شرایط را برای ادامه کار در کشور عراق مناسب نمی دید و از طرفی نمی توانست به هیچ عنوان از ملیت ایرانی خود چشم پوشی کند با خانواده به ایران مهاجرت نمود. از این رو، وی در داخل کشور مجبور شد دوباره از ابتدا تمام مقدمات کار را برنامه ریزی نماید اما با توکل بر خدا و تلاش فراوان توانست فروش چرخ خیاطی شرکت خود را طی حدود 10 سال از تعداد 24 دستگاه در ایران به 24000 دستگاه برساند و پس از چند سال به بزرگترین فروشنده چرخ خیاطی ایران تبدیل شود. ایشان در سال هایی که وارد کننده چرخ خیاطی بود همواره دغدغه تولید این کالا در داخل کشور را داشت. در سال 1342 مقدمات این طرح بنا به اقتضای سیاست های آن زمان مسکوت ماند. حاج آقای سبزواری که با پیروزی انقلاب شرایط را برای اجرای ایده خود مساعد می دید جمعی از بزرگان این صنعت را به دور خود گردآورده و پیشنهاد ایجاد یک کارخانه تولید چرخ خیاطی را با آنها مطرح نمود. 
حاضران جلسه که بعد ها نام هیأت مؤسسین را گرفتند عبارتند از: "حاج آقا سید صادق سبزواری، آقای سید محمد هاشمی، آقای حاج احمد ورشوچی، آقای حاج علی اکبر منزوی، آقای حاج عباس منزوی ، آقای حاج جعفر منزوی ، آقای حاج سید حسن میرپنهان، آقای حاج بهمن قائد امینی و آقای حاج محمد محسنی". در طی این جلسه مقرر گردید تا شرکت کاچیران تشکیل گردد. اما این آغاز راهی طولانی بود که بیش از سیزده سال از تشکیل شرکت تا راه اندازی کارخانه به طول انجامید؛ کشور درگیر جنگ شد و عملا اجرای این تصمیم بیش از یک دهه طول کشید.

 در واقع تاسیس کارخانه‌جات تولید چرخ خیاطی ایران- کاچیران به سال 1359 بازمی‌گردد ولی کارخانه تا ســال 1370 عملا راه‌اندازی نشد. اهداف اصلی هیئت موسس کارخانه کاچیران، تولید چرخ خیاطی و گلدوزی برقی خانگی و صادرات آن به کشورهای دیگر بود. افراد حاضر در هیئت موسس کارخانه همچون سید صادق سبزواری همگی غیردولتی بودند. در اوایل دهه 60 ســید صادق ســبزواری به همراه دیگران، زمینی را در شهرک صنعتی البرز قزوین خریداری کردند و احداث کارخانه شروع شد. به منظور دریافت تکنولوژی به‌روز برای تولید چرخ خیاطی، ابتدا چندین شرکت برای همکاری انتخاب شدند تا مذاکرات با آنها شروع شود. در نهایت شرکت فاف آلمان که دارای آخرین تکنولوژی روز این صنعت بود برگزیده شد و مذاکرات نهایی برای انتقال تکنولوژی صورت پذیرفت. به تدریج با احداث ســاختمان‌ها و ســالن‌ها تا سال 1370، ماشین‌آلات و تجهیزات هم از آلمان وارد کشور و در کارخانه نصب شــد. کارخانه‌ای که در سال 1370 با حضور وزیر صنایع سنگین وقت و با بهره‌برداری از خطوط مونتاژ و ساخت دو مدل چرخ خیاطی افتتاح شد. البته تکمیل پروژه کارخانه کاچیران و نصب تمام خطوط تولیدی پیش‌بینی‌شده در آن زمان، سال 1374 به پایان رسید.

حاج سید صادق ســبزواری در خاطرات خود درباره راه‌اندازی کارخانه می‌گوید: «از دوران كودكی و در كنار پدر كه واردكننده و توزیع‌كننده چرخ خیاطی بود، بسیاری چیزها درباره این صنعت آموختم و از همان كودكی این فكر را در سر می‌پروراندم كه بتوانم سرانجام روزی یك كارخانه چرخ خیاطی در میهن خود راه‌اندازی كنم. وقتی كه پس از ســالیان طولانی این فكر را مطرح كردم، برای همكاران، مقامات ذیربط اداری و حتی تولیدكنندگان خارجی امری محال و نشــدنی تلقی می‌شد، اما همزمان با انقلاب اسلامی ایران نخستین طلیعه‌های تأســیس این كارخانه درخشید و سرانجام این رویداد بزرگ در ســال 1358 اتفاق افتاد و به سرعت با شكل‌گیری قانونی شــركت و انتخاب محل كارخانه و خرید تكنولوژی و سفارش ماشین‌آلات، بهره‌برداری از كارخانه آغاز شد. كار را در ابتدا با پانصد میلیون ریال سرمایه اولیه و 40 نفر مهندس، تكنسین و كارگر و كارمند آغاز كردیم.»

تولید چرخ خیاطی ملی

 در دهه 70 و 80 ســید صادق سبزواری، بنیانگذار کارخانه کاچیران، رئیس هیئت مدیره کارخانه بود و ســید محمد هاشمی که تحصیلکرده انگلســتان و عضو هیئت موســس و مدیره بود، به عنوان اولین مدیرعامل کارخانــه فعالیت می‌کرد. باتوجه به اینکه محصولات کاچیران در آن زمان هیچگونه نام و آوازه‌ای نداشــت و انواع چرخ خیاطی‌هــای خارجی بازار را در اختیار داشــتند، برندسازی و تجاری‌سازی محصولات کاچیران اهمیت فوق‌العاده‌ای داشت که سید محمد هاشمی در این حوزه فعالیت گسترده‌ای را انجام داده است. همچنین با تلاش او که تا سال 1382 مدیرعامل کاچیران بود، برای اولین بار چرخ خیاطی ملی با نام نیولایف 5000 D تولید شد. در دهه 70 کارخانه کاچیران بیشــتر اقدام به مونتاژ می‌کرد ولی سید صادق سبزواری به دنبال تولید و خودکفایی بود؛ اتفاقی که طی یک برنامه فشرده در ایــن کارخانه رقم خورد تا جایی که در حال حاضر 85 درصد تجهیزات مورد استفاده در چرخ خیاطی‌های کاچیران از سوی صنعتگران ایران تولید می‌شود و این یعنی اشتغال پایدار.

 همچنین حاج سید صادق سبزواری به کمک محمد هاشمی به دنبال تنوع تولید در این کارخانه بودند و همین شد که با شرکت ژانومه ژاپن هم در سال 1377 قرارداد دریافت تکنولوژی امضا کردند و توانستند در این مجموعه محصولات جدیدی هم تولید کنند که نخستین آن را «یاسمین» نامگذاری کردند. در حال حاضر ۲۱ مدل چرخ خیاطی نیولایف، یاسمین و... با کیفیت بالا و کارایی بسیار متنوع و در رقابت با برندهای خارجی و البته قیمت پایینتر از آنها در کارخانه کاچیران تولید می‌شود. با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام شده تا چند ســال آینده تعداد مدل‌های چرخ های تولیدی این کارخانه به ۲۵ مدل خواهد رسید. استقبال مصرف‌کنندگان طی سالهای اخیر موجب شده تا محصولات این شــرکت بیش از ۹۰ درصد بازار مصرف داخلی را به خود اختصاص دهد.  با توجه به خدمات گسترده پس از فروش، ضمانت‌نامه‌های دوســاله و آموزش رایگان همچنین تامین قطعات یدکی فراوان محصولات این شرکت مورد توجه خریداران قرار گرفته است.

 ظرفیت تولید این کارخانه که تنها کارخانه تولید چرخ خیاطــی در خاورمیانه و مجهز به مدرن‌ترین ماشــین‌آلات و آخرین تکنولوژی است، ســالانه یکصد هزار دستگاه چرخ خیاطی در یک نوبت و شیفت است که تا سیصد هزار دستگاه در سال قابل افزایش اســت. یکی از مهمترین اهداف راه اندازی این کارخانه از سوی سید صادق ســبزواری که خود و پدرش زمانی واردکننده و فروشــنده برندهای مشهور چرخ خیاطی بودند، صادرات چرخ خیاطی‌های تولید ایران به سراسر جهــان بود. به همین دلیل از ســال 1376 در این مجموعه صنعتی واحد صادرات راه‌اندازی شد و تیمی مسئول شدند تا با تحقیق و بازاریابی امکان صــادرات چرخ خیاطی‌های تولیــدی را فراهم کنند تا جایی که هم‌اکنون محصولات کاچیران به بیش از 35 کشــور جهــان در تمامی قاره‌ها صادر می‌شود. احداث خط مونتاژ محصولات کاچیران در آلمان و با مشارکت یک شرکت آلمانی، با نام تجاری گریتزنر (Gritzner) زمینه بسیار مساعدی را جهت صادرات محصولات این مجموعه به بسیاری از کشورها فراهم کرده است. مهمترین کشــورها و بازارهایی که محصولات کاچیران به آنها صادر می‌شود، شامل انگلستان، ایتالیا، فنلاند، کویت، امارات متحده، کشورهای آسیای میانه و... است.

این زندگی مردی است که همیشه در زندگی دست از کار و تلاش بر نداشت و تا سنین کهنسالی همواره روزانه ساعاتی را به کار می پرداخت و فرزند برومند ایشان (شهید سید محمد جعفر سبزواری) نیز در همین راه به شهادت رسید. حاج سید صادق سبزواری به غیر از صنعت چرخ خیاطی در صنایع دیگر از جمله "تولید خوراک دام و طیور"، "ماشین آلات گلدوزی صنعتی"، "تجهیزات شبکه و آی تی" و ... فعالیت مستمر داشت و ایجاد اشتغال نمود.

مشکلات اصلی صنعت تولید چرخ خیاطی

 سید محمد میرسجادی نسل سوم خانواده صادقی و نوه حاج سید صادق سبزواری که هم‌اکنون مدیرعامل کارخانه‌جات چرخ خیاطی ایران- کاچیران اســت، می‌گوید: «در کل مجموعه شرکت ۵۰۰ کارگر به صورت مستقیم مشغولاند که در رده‌های مختلف قرار گرفته‌اند و کار می‌کنند.

 همچنین به استناد آمار می‌توانم ثابت کنم از محل فعالیت کاچیران حداقل ۱۰ هزار نفر به صورت غیرمستقیم مشغول کار هستند، چراکه برای تولید چرخ خیاطی به قطعات زیادی نیاز داریم و طیف وســیعی از قطعه‌سازان ما را در این راه همراهی می‌کنند تا بتوانیم محصول مورد نظر را به تولید برســانیم و روانه بازار کنیم. مدیرعامل کارخانه کاچیران درباره مشکلاتی که این واحد صنعتی درگیر آن است، در مصاحبه‌ای گفته: «ما تولیدکنندگان امروز به جایی رسیده‌ایم که از دولت می‌خواهیم کاری به کارمان نداشته باشد و اجازه دهد به برنامه‌ریزی برای تولید، عرضه و صادرات محصولاتمان بپردازیم، اما متأسفانه رفتارهایی دیده میشود که جز دلسردی برای تولیدکننده چیز دیگری باقی نمی‌گذارد. به عنوان مثال بازار داخلی امروز سرشار از کالاهایی شده که به صورت قاچاق سازمان‌یافته وارد کشور می‌شــوند. گمان نکنید این کالاها را چند کولبر، شــبانه و با اسلحه وارد کشــور کرده اند. این کالاها در روز روشن از مبادی رســمی وارد کشور شده‌اند. امروز در حالی که ما بهترین چرخ خیاطی دنیا را به تولید می‌رســانیم و در مطرح‌ترین بازارهای خارجی عرضه می‌کنیم، می‌بینیم که در بازار، انبوهی از برندهای مختلف چرخ خیاطی وجود دارند که به اســم چرخ خیاطی صنعتی با تعرفه بسیار پایین وارد کشور شده‌اند.  قاچاق فقط این نیســت که شما کالایی را مخفیانه وارد کشور کنید، بلکه دور زدن و سوءاستفاده از قانون برای ورود برخی کالاها نیز قاچاق محسوب می‌شــود.»

 او می‌گوید: «به نظرم بهتر است سیاستگذار در ابتدا خود را به جای تولیدکننده بگذارد (که هیچوقت این اتفاق نمی‌افتد) و ببیند او در چه فضایی اقدام به تولید کالای خود می‌کند. یک تولیدکننده بنگاه متوســط مجبور اســت ماهانه حقوق و مالیات صدها کارگر را به موقع بپردازد، حق بیمه آنان را پرداخت کند، انواع مالیات‌ها از جمله مالیات بر ارزش افزوده را بپردازد، تسهیلات بانکی را با سود بالا دریافت کند و در نهایت کالای خود را در فضایــی عرضه کند که ثبات در اقتصاد و تصمیم‌گیری‌ها وجود ندارد.

 در چنین شرایطی برخی تولیدکنندگان مجبور به حفظ خطوط تولید خود هستند و با توجه به فضای موجود نه قادر به سرمایه‌گذاری های بیشترند و نه مایلند کسب‌وکارشان را توسعه دهند. سیاستگذاران اقتصادی کشور گاه در برخی تحلیل‌های اقتصادی عنوان می‌کنند که بازار باید رقابتی باشد و در بازار رقابتی محصولات عرضه شود. ای‌کاش این اتفاق بیفتد، اما پرسش اینجاست که آیا فقط با برداشتن تعرفه‌ها و باز گذاشتن درهای واردات، بازار به دلیل برخی سیاستگذاری‌های دولتی، رقابتی شکل می‌گیرد؟ طبیعتا تولیدکنندگان امروز دچار برخی مشــکلات در بازاریابی، فروش و صادرات شده‌اند. تا زمانی که اصلاحات ساختاری در اقتصاد ایران اتفاق نیفتد، هرگونه اقدامی منجر به تعطیلی کارخانه‌ها و ورود کالا به قیمت بسیار بالا و کیفیت پایین خواهد شد.»